Aktywiści pozywają Danone za używanie tworzyw sztucznych. Koncern odpiera zarzuty

Ustawa z 2017 r. nakłada obowiązek monitorowania praw człowieka i kwestii środowiskowych w dużych francuskich firmach i ich łańcuchach dostaw. Jest coraz częściej wykorzystywana przez organizacje pozarządowe przeciwko korporacjom międzynarodowym, jako część rosnącego trendu sporów klimatycznych.

Według grudniowego audytu marki, Danone został wymieniony, obok Coca-Coli, PepsiCo i Nestlé, jako jedna z 10 największych firm na świecie zanieczyszczających środowisko tworzywami sztucznymi.

Rosa Pritchard, prawniczka ClientEarth, jednej z grup podejmujących działania, powiedziała:  - Danone idzie naprzód bez poważnego planu walki z tworzywami sztucznymi, pomimo wyraźnych obaw ekspertów ds. klimatu i zdrowia oraz konsumentów, a także prawnego obowiązku stawienia czoła do sprawy.

Danone: regularnie redukujemy użycie plastiku

W wydanym oświadczeniu Danone nie zgadza się z zarzutami. „Jesteśmy bardzo zaskoczeni tym oskarżeniem, któremu stanowczo zaprzeczamy. Danone od dawna jest uznawany za pioniera w zarządzaniu ryzykiem środowiskowym i pozostajemy w pełni zaangażowani i zdeterminowani, aby działać odpowiedzialnie. Wdrażamy kompleksowe ramy działań mających na celu ograniczenie wykorzystania plastiku, rozwój ponownego użycia, wzmocnienie systemów zbiórki i recyklingu oraz rozwój materiałów alternatywnych. Poczyniliśmy już znaczne postępy na każdym z tych frontów, szczególnie w zakresie redukcji plastiku, na przykład spadek o 12 proc. na poziomie globalnym (60 000 ton bezwzględnie) w latach 2018-2021” - tłumaczy koncern w wydanym oświadczeniu.

Zaznacza, że "zakończenie zanieczyszczenia środowiska" tworzywami sztucznymi nie może pochodzić od jednej firmy i wymaga mobilizacji wszystkich graczy, publicznych i przemysłowych. „Dlatego popieramy przyjęcie pod egidą ONZ prawnie wiążącego traktatu międzynarodowego” – podkreśla Danone.

Pozew, jedno z kilku niedawnych działań prawnych skierowanych przeciwko firmom zanieczyszczającym środowisko plastkiem został złożony w tym tygodniu w paryskim trybunale judiciaire. Grupy ekologiczne Surfrider, ClientEarth i Zero Waste France powiedziały, że chcą, aby firma przyjęła odpowiedzialność za wykorzystanie plastiku.

- Chcemy, aby firma Danone ponownie opublikowała raport dotyczący obowiązkowej opieki, a konkretnie uwzględniła zużycie plastiku, w tym konkretną strategię jego ograniczenia - powiedział Reuterowi Antidia Citores, rzecznik kampanii na rzecz ochrony oceanów Surfrider Foundation Europe .

We wrześniu grupy formalnie powiadomiły Danone, dając firmie możliwość skorygowania tzw. „planu czujności”. Firma odpowiedziała na wezwanie do usunięcia uchybienia, ale organizacje pozarządowe twierdzą, że odpowiedź była niewystarczająca i nie odpowiadała odpowiednio ich żądaniom.

Konieczna większa odpowiedzialność korporacyjna

Francuskie prawo zostało zmienione po katastrofie Rana Plaza w 2013 roku w Bangladeszu, w której zginęło 1100 osób w zawaleniu się fabryki odzieży używanej przez zachodnie marki modowe. Brak odpowiedzialności ze strony marek doprowadził do presji ze strony grup praw człowieka i innych, aby prowadziły kampanię na rzecz większej odpowiedzialności korporacyjnej.

Danone jest obecny w 120 krajach, w tym w Indonezji i Turcji, do których trafia większość zachodnich odpadów z tworzyw sztucznych. Danone zajmuje pierwsze miejsce w rankingu audytów marek zanieczyszczających środowisko tworzywami sztucznymi w Indonezji od trzech lat.

ClientEarth informuje, że Danone rocznie zużywa ponad 74 razy więcej plastiku niż wieża Eiffla. W 2021 r. zużył 750 000 ton, czyli więcej niż 716 500 ton wykorzystanych w 2020 r., zgodnie ze sprawozdaniem finansowym za 2021 r.

Grupy wzywają sędziów w sądzie cywilnym w Paryżu, aby zmusili firmę do wydania w ciągu sześciu miesięcy nowego planu, który obejmowałby wycofanie tworzyw sztucznych z produkcji.

Sprawa jest jednym z kilku pozwów wniesionych przez organizacje pozarządowe po historycznym międzynarodowym porozumieniu mającym na celu powstrzymanie rosnącej fali odpadów z tworzyw sztucznych. W marcu 2022 r. światowi przywódcy zgodzili się na sporządzenie prawnie wiążącego traktatu na kolejne dwa lata, obejmującego pełny cykl życia tworzyw sztucznych od produkcji do utylizacji.

Tylko 9 proc. odpadów z tworzyw sztucznych jest poddawanych recyklingowi. Tworzywa sztuczne są trudne do recyklingu, wolno psują się, są drogie i powodują zanieczyszczenia; rozkładają się na drobne i wszechobecne cząsteczki, które dostają się do łańcucha pokarmowego i wyrządzają szkody zwierzętom.

W ciągu ostatnich siedmiu dekad produkcja tworzyw sztucznych gwałtownie wzrosła z 1 mln ton w 1950 r. do 460 mln ton w 2019 r. i oczekuje się, że do 2060 r. wzrośnie jeszcze trzykrotnie. Większość odpadów trafia na składowiska, do spalarni lub przedostaje się do środowiska.