Grażyna Bochenek zwolniona z Radia Rzeszów. HFPC: Dyskryminacja apolitycznego dziennikarza

Na początku września 2018 r. w porannej audycji „Kalejdoskop” w Polskim Radiu Rzeszów Grażyna Bochenek przedstawiła dwie wypowiedzi słuchaczy o Andrzeju Dudzie. Jedna z nich zawierała sformułowanie: - Ja również temu panu powiem: nie mamy prezydenta. Mamy najwyżej pełniącego obowiązki prezydenta. Prezydent powinien być mężem stanu, posiadać własną wolę i własne inicjatywy. W tym momencie mamy figuranta. Ani własnej woli, ani żadnego poważania to on nie posiada. Na to, żeby być prezydentem, trzeba zapracować - stwierdził słuchacz.

W programie nie są prezentowane wypowiedzi na żywo, tylko nagrane krótko wcześniej. Kilka dni po emisji programu z wypowiedziami o prezydencie, Grażyna Bochenek została odsunięta od prowadzenia audycji na żywo. Prezes Polskiego Radia Rzeszów Przemysław Tejkowski zdecydował się także na udzielenie jej pisemnej nagany. Stwierdził, że wyemitowana przez nią wypowiedź ze słowem „figurant” złamała art. 135 Kodeksu karnego, mówiący o publicznym znieważeniu prezydenta RP oraz naruszyła dobra osobiste prezydenta. Dziennikarce zarzucono również nieprzestrzeganie podstawowych obowiązków pracowniczych, a dokładnie przepisów Prawa prasowego, mówiących o ochronie dóbr osobistych informatorów dziennikarza.

W imieniu Prezesa Polskiego Radia Rzeszów złożono również zawiadomienie o podejrzeniu znieważenia Prezydenta RP poprzez wyemitowanie niepochlebnej opinii słuchacza. Prokuratura jednak odmówiła wszczęcia postępowania przygotowawczego w tej sprawie.

- Efektem tych działań był rozstrój zdrowia dziennikarki oraz znaczące zmniejszenie się jej wynagrodzenia - podaje HFPC w wydanym przez siebie oświadczeniu.

Bochenek odwołała się od nagany, sprzeciw tej decyzji wyraziły również działające w Polskim Radiu Rzeszów związki zawodowe, o przywrócenie jej do pracy na starych zasadach apelowało też CMWP SDP. Prezes stacji nie zmienił zdania i nie cofnął nagany, a w związku z tym ukarana dziennikarka skierowała sprawę do sądu pracy.

„Przejaw dyskryminacji, molestowania i mobbingu, naruszenie dóbr osobistych”

Na prośbę Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka dziennikarkę w postępowaniu o  mobbing, naruszenie dóbr osobistych oraz dyskryminację, której podłożem jest zachowanie neutralności politycznej w prowadzonych audycjach, reprezentują pro bono adwokat Agnieszka Lisiecka i radca prawny dr Marcin Wujczyk. 10 czerwca bt. do Sądu Okręgowego w Rzeszowie zostało skierowane powództwo przeciwko Polskiemu Radiu Rzeszów.

Dziennikarka ostatecznie złożyła powództwo przeciwko Polskiemu Radiu Rzeszów – według niej działania pracodawcy „nie były obiektywnie uzasadnione i stanowiły przejaw dyskryminacji, molestowania i mobbingu oraz naruszały dobra osobiste”.

- Zdecydowaliśmy się udzielić pomocy pro bono, ponieważ ta sprawa ma doniosłe znaczenie społeczne w dwóch płaszczyznach. Nie ma wątpliwości, że dyskryminacja i mobbing są niedozwolone w jakiejkolwiek sytuacji. W tym przypadku jednak sprawa ma dodatkowy aspekt jakim jest rola mediów publicznych, które powinny stymulować pluralizm poglądów i debatę publiczną, a nie inaczej - komentuje tę sprawę adwokat Agnieszka Lisiecka, pełnomocnik Grażyny Bochenek.

HFPC: brak transparentności może naruszać wolność słowa

Według Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka działania władz Polskiego Radia Rzeszów „naruszyły zasadę równego traktowania pracowników”.

-  Zgodnie ze standardami wynikającymi z orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka wszelkie decyzje dotyczące zmian personalnych w mediach publicznych powinny być szczegółowo uzasadniane. Brak transparentności w tym zakresie może powodować naruszenie wolności słowa. Władze publicznego medium nie mogą prowadzić polityki kadrowej zmierzającej do tego, aby na jego antenie prezentowane było stanowisko pewnej tylko grupy politycznej lub społecznej – podkreśla organizacja w swoim oświadczeniu.

Dodaje, że „dziennikarze takich mediów (publicznych - przyp.red.) powinni cieszyć się pewną swobodą w kształtowaniu programu: obowiązkiem władz mediów publicznych jest zagwarantowanie dziennikarzom możliwości wykonywania pracy bez nacisków; władze te powinny powstrzymać się od niepotrzebnej ingerencji w przekazywane treści”.

Zwolnienie dyscyplinarne

W przesłanym komunikacie Radio Rzeszów poinformowało tylko, że Grażyna Bochenek została w piątek dyscyplinarnie zwolniona z pracy. „Umowa o pracę została rozwiązana bez zachowania okresu wypowiedzenia w trybie art. 52 /1, pkt 1. Kodeksu Pracy”. W tym zapisie jest mowa o tym, że „pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika w razie ciężkiego naruszenia przez pracownika podstawowych obowiązków pracowniczych”.

Prezes radia Przemysław Tejkowski przekazał nam również swoje oświadczenie.

"Ustosunkowując się do informacji zamieszczanych w przestrzeni publicznej, zarzucających mi jako Prezesowi Polskiego Radia Rzeszów S.A. podejmowanie politycznych decyzji kadrowych (dyscyplinarne rozwiązanie umowy o pracę z dziennikarką  rozgłośni) stwierdzam, że są to informacje nieprawdziwe. Oświadczam, że powodem zwolnienia w trybie art.52 ₴1 pkt 1 Kodeksu Pracy było ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych.  Zwolnienie dyscyplinarne uzasadnione jest tylko i wyłącznie nieuprawnionymi działaniami podjętymi przez dziennikarkę, które musiały spotkać się z taką reakcją pracodawcy".

Grażyna Bochenek pracowała w Polskim Radiu Rzeszów na stanowisku redaktora od 1 stycznia 2007 roku.

Z raportu Radio Track Kantar Polska opracowanego przez portal Wirtualnemedia.pl wynika, że w okresie od listopada 2018 roku do kwietnia 2019 roku w Rzeszowie Polskie Radio Rzeszów miało 7,8 proc. udziału w rynku, co dało stacji piąte miejsce w zestawieniu.