Handel detaliczny w Polsce - spadek ogólnej liczby punktów sprzedaży

Obecnie w Polsce działa około 139 000 sklepów, które sprzedają artykuły spożywcze i chemiczno-kosmetyczne. Sklepów spożywczych jest 117 800, a sklepów chemiczno-kosmetycznych około 21 000.

Analizując trendy rozwoju rynku detalicznego można zauważyć, że podobnie jak w poprzednich latach wzrosła liczba sklepów należących do sieci detalicznych. Obecnie jest ich ponad 2500. Nie wszystkie typy sklepów sieciowych rozwijają się jednak tak samo dynamicznie jak w poprzednich latach. Porównując liczbę otwarć do roku 2003 największe ożywienie zauważono w kanale supermarketów. W 2004 roku otwartych zostało 30 nowych sklepów tego typu, podczas gdy w roku 2003 liczba nowych otwarć supermarketów była praktycznie niezauważalna (2 nowe sklepy). Liczba nowo otwartych hipermarketów utrzymuje się od kilku lat na podobnym poziomie. W ciągu ostatnich kilku lat co roku otwierano 33-38 nowych sklepów tego typu. Jeśli chodzi o kanał dyskontów wydaje się, że dynamiczny wzrost tego typu sklepów obserwowany w 2002 i 2003 roku uległ spowolnieniu. W 2004 roku otwarte zostało około 80 nowych sklepów należących do sieci dyskontowych, podczas gdy w poprzednich dwóch latach liczba ta wynosiła ponad 100 nowych sklepów rocznie.
 
Po raz pierwszy od kilku lat zaobserwowany został spadek ogólnej liczby tradycyjnych sklepów detalicznych. Według badań GfK Polonia, na rynku polskim działa obecnie około 115 000 sklepów tradycyjnych o profilu ogólnospożywczym i 21 000 (włącznie z aptekami) sklepów sprzedających chemię i kosmetyki. Spadek chodź niewielki procentowo (1%) dotyczy przede wszystkim sklepów spożywczych małych, a więc największej liczbowo grupy sklepów tradycyjnych (ponad 61 000) oraz sklepów specjalistycznych, których liczba stale maleje od kilku lat.

Zmieniająca się sytuacja na rynku detalicznym ma odzwierciedlenie także w udziałach poszczególnych kanałów dystrybucji w sprzedaży. Sieci detaliczne (reprezentowane przez hipermarkety, supermarkety i dyskonty) realizują średnio około 41-42% sprzedaży artykułów FMCG* przechodzącej przez podstawowe kanały sprzedaży (bez kanałów alternatywnych). Pozycja handlu tradycyjnego chodź nadal bardzo silna traci rokrocznie kilka punktów procentowych w wartościowych udziałach w sprzedaży.

Mimo postępującej koncentracji sprzedaży i rosnącego udziału nowoczesnego handlu sieciowego, Polska nadal pozostaje rynkiem rozdrobnionym. Przykładem tego rozdrobnienia jest nie tylko fakt utrzymującego się dużego udziału tradycyjnych punktów detalicznych w sprzedaży produktów FMCG, ale także pozycja największych sieci detalicznych. W Polsce Top 10 detalistów ma około 25% udział w sprzedaży produktów FMCG. W innych krajach europejskich udziały 10 głównych graczy sieciowych są znacznie większe. Na rynkach zachodnioeuropejskich przekraczają one 80%, a w krajach sąsiadujących z Polską np. w Czechach i Słowacji wynoszą odpowiednio ponad 60% i blisko 40%.