Oświadczenie rozgłośni regionalnych Polskiego Radia: radiowe media publiczne nie powinny być zakładnikami

Decyzja ministra kultury i dziedzictwa narodowego z 29 grudnia dotyczy rozgłośni wchodzących w skład Audytorium 17, powołanego w 2001 roku porozumienia radiowego koordynującego działalność lokalnych stacji Polskiego Radia. Jest to spółka, której udziałowcami jest 17 Rozgłośni Regionalnych Polskiego Radia. Rozgłośnie te w ramach porozumienia wymieniają się audycjami, reportażami i materiałami. W skład Audytorium 17 wchodzą: Radio Białystok, Radio Pomorza i Kujaw (Bydgoszcz), Radio Gdańsk, Radio Katowice, Radio Kielce, Radio Koszalin, Radio Kraków, Radio Lublin, Radio Łódź, Radio Olsztyn, Radio Opole, Radio Poznań, Radio Rzeszów, Radio Szczecin, Radio dla Ciebie (Warszawa), Radio Wrocław, Radio Zachód (Zielona Góra).

“29 grudnia 2023 r. Minister kultury i dziedzictwa narodowego Bartłomiej Sienkiewicz podjął decyzję o ”likwidacji 17 spółek Regionalnych Rozgłośni Polskiego Radia". Jednozdaniowym wpisem, zakomunikowanym na platformie X (d. Twitter) zadecydował o dalszych losach mediów z wieloletnią, często sięgającą blisko stu lat tradycją, z zespołami oddanych dziennikarzy, które są nie tylko kronikarzami życia swoich regionów, ale także istotnymi ośrodkami promocji lokalnej kultury i twórców, ważnymi dla zachowania regionalnej tożsamości mieszkańców Rzeczypospolitej" - napisano w oświadczeniu podpisanym przez przedstawicieli 14 dotychczasowych zarządów.

Pod oświadczeniem nie podpisali się przedstawiciele Radia Katowice, Radia Opole i Radia Wrocław.

Wskazano, że "decyzja ta, abstrahując od stylu, w jakim jest komunikowana, jest niezgodna z obowiązującymi przepisami i Konstytucją RP". “Potwierdzają to prawnicy, m.in. prof. Ryszard Piotrowski – konstytucjonalista z Uniwersytetu Warszawskiego. Obecny Minister Sprawiedliwości Adam Bodnar przyznał, że działania Ministra Kultury są pozorne. Świadczy o tym chęć – jak się wyraził - poszukiwania ”jakiejś podstawy prawnej, żeby to zrobić". Wydaje się oczywiste, że rzeczywistym celem rzekomej “likwidacji” mediów publicznych jest jedynie doprowadzenie do szybkich zmian personalnych w Zarządach Spółek. Tymczasem, według wciąż obowiązujących przepisów, jedyną instytucją, która może podejmować decyzje personalne, w tym powoływać i odwoływać Zarządy i Rady Nadzorcze spółek publicznej radiofonii, jest Rada Mediów Narodowych" - przypomniano.

Zaznaczono również, że "regionalne radiowe media publiczne nie powinny być zakładnikami kolejnej odsłony sporu politycznego, który tym razem może doprowadzić do znacznego ich osłabienia, a może i z czasem rzeczywistej likwidacji". "Misja publiczna to nie tylko docieranie do odbiorców z informacją i wartościowymi treściami. To także znajdowanie na gruncie lokalnym tego, co warte promowania i upowszechniania, a co często nie jest interesujące dla komercyjnych mediów głównego nurtu. Jeśli więc misji tej nie wypełnią lokalne media publiczne – nie będzie tego robić nikt" - podkreślono.

"Nie odmawiając większości parlamentarnej prawa do wprowadzania zmian także w systemie mediów publicznych wzywamy, by odbywało się to z poszanowaniem i w granicach obowiązującego prawa i z troską o zachowanie dziedzictwa kulturowego Rzeczypospolitej. Regionalne Rozgłośnie Polskiego Radia są z pewnością jego istotną częścią" - napisano.

Zwrócono uwagę, że "w sytuacji działań niezgodnych z prawem, legalnie działające władze regionalnej radiofonii publicznej są zobowiązane stać na straży prawa i dbać o interes powierzonych im spółek". "Dlatego też apelujemy o podjęcie konstruktywnych rozmów – przede wszystkim przez Prezydenta Andrzeja Dudę i Prezesa Rady Ministrów Donalda Tuska - w celu wypracowania stanowiska respektującego prawo i interesy wszystkich stron" - dodano.

19 grudnia Sejm podjął uchwałę w sprawie przywrócenia ładu prawnego oraz bezstronności i rzetelności mediów publicznych oraz Polskiej Agencji Prasowej, wzywającą Skarb Państwa do działań naprawczych. Dzień później resort kultury poinformował, że minister kultury i dziedzictwa narodowego Bartłomiej Sienkiewicz, jako organ wykonujący uprawnienia właścicielskie Skarbu Państwa, działając na podstawie przepisów Kodeksu spółek handlowych, odwołał 19 grudnia dotychczasowych prezesów Zarządów Telewizji Polskiej S.A., Polskiego Radia S.A. i Polskiej Agencji Prasowej S.A. i Rady Nadzorcze. Minister powołał nowe Rady Nadzorcze ww. Spółek, które powołały nowe Zarządy Spółek.

W sobotę 23 grudnia prezydent Duda poinformował, że zawetował przygotowaną przez nowy rząd ustawę budżetową, która przewidywała m.in. środki dla mediów publicznych na następny rok. Jak uzasadnił prezydent, jego decyzja wiązała się z "rażącym łamaniem konstytucji i zasad demokratycznego państwa prawa" w mediach publicznych.

Po prezydenckim wecie szef MKiDN podjął w środę decyzję o postawieniu TVP, Polskiego Radia i PAP w stan likwidacji. Stan likwidacji może być cofnięty w dowolnym momencie przez właściciela – podano w komunikacie MKiDN.

Analogiczną decyzję minister kultury podjął w piątek w stosunku do 17 spółek regionalnych rozgłośni Polskiego Radia, wchodzących w skład Audytorium 17.