Psychiatra skrytykowany za wywiad w „Do Rzeczy” o „PiS-obłędzie”: nie zgadzam się z okładką i śródtytułami

Wywiad z prof. Łukaszem Święcickim, ordynatorem Oddziału Chorób Afektywnych Instytutu Psychiatrii i Neurologii, w ostatnim numerze „Do Rzeczy” zapowiadała okładka z napisem „PiS-obłęd” oraz grafiką pokazującą tłum złożony ze zmultiplikowanego mężczyzny w kaftanie bezpieczeństwa ze sztandarami Platformy Obywatelskiej, Nowoczesnej, Komitetu Obrony Demokracji, „Gazety Wyborczej” i „Newsweeka”.

W samej rozmowie, zatytułowanej „Symptomy obłędu udzielonego”, prof. Święcicki na pytanie, czy działania KOD-u nie są zbiorową paranoją, stwierdził: „Mam wrażenie, że to, co dzieje się z KOD, co jakiś czas przejawia takie symptomy obłędu udzielonego. Ludzie dokładnie nie wiedzą, o co im chodzi”, a zaraz potem dodał: „Przychodzą do mnie tacy pacjenci. Są naprawdę zatroskani. Czują, że to ich obciąża. Ale co? Czego konkretnie im brakuje? Odpowiadają, że najbardziej demokracji. I czym to się objawia? No, nie wiadomo czym. Ogólnie czują, że jest taka ciężka sytuacja. Gdy sobie o tym z pacjentami rozmawiamy i ja im mówię, że mnie nie brakuje demokracji - bo to jest prawda, ale też mówię to terapeutycznie - to im to pomaga. I już brak demokracji odczuwają mniej”.

W dalszej części rozmowy zaznaczył, że chociaż do jego gabinetu przychodzi obecnie dużo pacjentów skarżących się na brak demokracji, to o obłędzie udzielonym mówi trochę w cudzysłowie. Skomentował też wypowiedzi mocno krytykujące obecną sytuację w kraju. O wypowiedzi Władysława Frasyniuka (że obecnie panuje nowy stan wojenny) powiedział, że „To jest chore. To graniczy z psychozą, bo to jest brak oceny realnej sytuacji”; o lęku Jacka Poniedziałka przy przechodzeniu obok kościołów - „Co tu dużo mówić - kompletnie chore”; a o wypowiedziach Ryszarda Bugaja i Jacka Żakowskiego - że nie warto ich powielać i komentować, bo „To może ludziom szkodzić i wielu szkodzi. Znam osoby politycznie uszkodzone tak, że trafiały przez to do szpitala psychiatrycznego i głównym tematem ich urojeń były sprawy polityczne”.

W piątek zarząd główny Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego (do którego należy prof. Łukasz Święcicki) w oświadczeniu skrytykował wypowiedzi w wywiadzie dla „Do Rzeczy”. Zarząd podkreślił, że szanuje prawa do wyrażania swoich poglądów politycznych, ale uważa, że „psychiatra nie powinien publicznie czynić aluzji do psychopatologii komentując poglądy polityczne czy sympatie partyjne innych osób, sprzeczne z własnymi poglądami”.

- Niedopuszczalna jest sytuacja gdy psychiatra wykorzystując swoją wiedzę, doświadczenie a także stanowisko, czyli występując w roli autorytetu, w sposób nieuprawniony (tzn. bez uprzedniego osobistego badania) wypowiada się na temat osoby, lub grupy osób, która ma inne - niż on sam - poglądy polityczne, a której przypisuje on brak równowagi psychicznej. Publiczne używanie wobec osób o odmiennych poglądach określenia, cyt. „to chore, to graniczy z psychozą” albo imputowanie, że grupa osób o odmiennych poglądach politycznych cyt. „…przejawia takie symptomy obłędu udzielonego” jest nieuprawnione i nie licuje z godnością lekarza psychiatry, samodzielnego pracownika naukowego. Zdaniem ZG PTP, absolutnie niedopuszczalne jest sugerowanie, że wobec prezentującej odmienne poglądy polityczne grupy osób można zastosować leczenie (cyt: „najlepsze byłyby elektrowstrząsy”) - czytamy w oświadczeniu.

Organizacja podkreśliła, że od wielu lat walczy ze stygmatyzacją osób cierpiących na zaburzenia psychiczne, przejawiającą się m.in. w traktowaniu ich jako gorszych, dziwnych, niezrozumiałych i na etykietowaniu ich, ale także na imputowaniu zaburzeń psychicznych osobom o odmiennych poglądach. - Nie jest dopuszczalne, aby psychiatra korzystając z przewagi jaką daje mu wiedza medyczna i doświadczenie, używał tych dóbr w celu publicznego demonstrowania swych antypatii albo pozwalał na to dziennikarzowi - napisano w oświadczeniu.

- Oczekujemy, że Kolega Święcicki wycofa się ze swoich stwierdzeń, zamieszczonych w cytowanym wywiadzie, a dotyczących sugestii, iż osoby o odmiennych - od jego - poglądach politycznych cechuje brak równowagi psychicznej - stwierdził zarząd Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego.

Łukasz Warzecha sparodiował w TOK FM publicystów popierających KOD i krytykujących rząd

W piątek „Gazeta Wyborcza” zamieściła list otwarty ponad 20 psychiatrów, którzy wyrazili oburzenie wypowiedziami prof. Łukasza Święcickiego. - Nie odnosimy się tutaj do jego poglądów politycznych, ale niepokoi nas używanie autorytetu profesora medycyny do prezentowania postawy całkowicie niezgodnej z etyką lekarską. Profesor Święcicki wyraźne podkreśla, że wypowiada się jako lekarz, psychiatra, który „niestety nie jest profesorem całego narodu”. Zdjęcie pokazuje go w fartuchu lekarskim, podkreślając, w jakiej roli udziela wywiadu - ocenili.

- Szokujące są opisy rozmów, które pan profesor prowadzi z pacjentami w gabinecie. Pisze wprost, że wykorzystuje swój autorytet, żeby przekonać pacjenta do swoich poglądów politycznych. Jest to dla nas niepokojące, gdyż podstawą relacji z pacjentem jest szanowanie jego poglądów, a gabinet psychiatry powinien być miejscem zrozumienia świata pacjenta, a nie dyskusji światopoglądowych - podkreślili sygnatariusze listu. - Bardzo niepokojący jest także ton, z jakim profesor Święcicki odnosi się do stosowania elektrowstrząsów, sugerując, że mogłyby być używane w celu zmiany poglądów politycznych u jego przeciwników - dodali.

- Psychiatra nie może diagnozować osób na podstawie pojedynczych wypowiedzi, nieetyczne jest także diagnozowanie osób, które nie zgłosiły się celem otrzymania diagnozy. Szczególnie w sytuacji, kiedy są to osoby publiczne, wymienione z imienia i nazwiska. Profesor Święcicki w sposób niefrasobliwy określa objawy i stawia diagnozy osobom, o których sam mówi, że ich nie badał. Potwierdza tym samym negatywny stereotyp psychiatry jako osoby, która dopatruje się psychopatologii u zdrowych osób - skrytykowali.

- Przepraszamy za wypowiedzi naszego kolegi, odcinamy się od nich i uspokajamy, że zdecydowana większość psychiatrów nie diagnozuje na podstawie wypowiedzi prasowych, nie traktuje swoich gabinetów jako miejsca agitacji politycznej i nie zamierza mieszać swojej roli lekarza z rolą działacza politycznego - napisali sygnatariusze listu.

Wildstein o odejściu Jaźwińskiego z Gazeta.pl: odchodzi, bo doliczył się 50 tys. osób na marszu KOD. „To kłamstwo”

W piątek po południu prof. Łukasz Święcicki odniósł się do tych zarzutów w oświadczeniu zamieszczonym na stronie internetowej „Do Rzeczy”. - Nie zgadzam się z doborem okładki i śródtytułów dokonanych przez Redakcję pisma, na dobór ten nie miałem żadnego wpływu, a moim zdaniem sugeruje on zupełnie nietrafnie moje intencje. Nie było moją intencją twierdzenie, że osoby o innych poglądach politycznych są chore psychicznie - zadeklarował.

Podkreślił też, że w wywiadzie nie sugerował, żeby osobom o innych poglądach wykonywać elektrowstrząsy ani że lekarze, a zwłaszcza psychiatrzy, powinni wpływać na poglądy polityczne swoich pacjentów. - Jestem od tego jak najdalszy - zaznaczył.

- Jedynym celem mojej wypowiedzi było zwrócenie uwagi na to, że niektóre nieodpowiedzialne wypowiedzi polityków mogą wywierać zły wpływ na osoby o wrażliwej psychice. Uważam również, że w Polsce nie można mówić ani o stanie wojennym, ani o zagrożeniu demokracji. Jeśli, nie ze swojej winy, zostałem źle zrozumiany, to przepraszam wszystkich, których moja wypowiedź mogła urazić, zwłaszcza pacjentów i kolegów psychiatrów - stwierdził prof. Święcicki.

- Jeszcze raz zwracam uwagę, że nie miałem żadnego wpływu na - niewłaściwą moim zdaniem – formę przedstawienia wywiadu. W swojej notce autoryzacyjnej wyraźnie zaznaczyłem, że chcę uniknąć jakiegokolwiek diagnozowania psychiatrycznego - zaznaczył.

Według danych ZKDP w pierwszym kwartale br. średnia sprzedaż ogółem „Do Rzeczy” wynosiła 78 295 egz.