Słabsze dane o sprzedaży detal. nie wpłyną na decyzję RPP o zmianienastawienia na neutralne

W efekcie prawdopodobny wydaje się niski poziom tego wskaźnikatakże w kolejnych miesiącach tego roku. Nie wpłynie to jednak nadecyzję Rady Polityki Pieniężnej (RPP), która powinna w przyszłymtygodniu przejść na neutralne nastawienie w politycemonetarnej.

Szósty kolejny miesiąc dodatniej dynamiki sprzedażydetalicznej - tym razem zanotowano jednak nieco niższy od oczekiwańpoziom 2,5% - tym razem nie spotkał się z zadowoleniem narynku. Niestety wpisuje się to w obecne warunkiekonomiczne, a przede wszystkim pogarszającą się sytuację na rynkupracy czyli systematyczny wzrost bezrobocia. Przejawia się togłównie spadkiem sprzedaży dóbr luksusowych i trwałego użytku np. wkategorii "meble, AGD, RTV". Można tylko mieć nadzieję, żeograniczanie zakupów przez gospodarstwa domowe dóbr tego rodzajujest tendencją sezonową czyli skłonnością do oszczędzania posporych wydatkach wakacyjnych, a przed równie poważnymi w okresieświąteczno-noworocznym. Jeśli jednak jest to jedna z poważniejszychobaw konsumentów i będzie długotrwała, przyszłość dla wskaźnikasprzedaży detalicznej nie rysuje się w kolorowych barwach.

Tym bardziej, że we wrześniu ostatecznie wygasłpozytywny impuls wygenerowany przez rząd niemiecki czyli dopłaty dozakupów nowych samochodów. Tymczasem nasi zachodnisąsiedzi z powodu znacznej różnicy cen kupowali auta w Polscebardzo mocno ciągnąc w górę nie tylko wynik sprzedaży detalicznej,ale i produkcji przemysłowej. A o tym jak silny był to impulsświadczą dane o sprzedaży w kategorii "pojazdy samochodowe,motocykle, części", gdzie zanotowano wzrost sprzedaży o ponad 20% wstosunku do sierpnia. Jednak także w tym przypadku pojawiła sięnadzieja na podtrzymanie sprzedaży na niezłym poziomie z powodupowrotu popytu na auta "z kratką" po pozytywnej dla przedsiębiorcówdecyzji resortu finansów o przywróceniu ulg podatkowych.

Ciekawostką natomiast we wrześniowych danych okazały sięwskaźniki sprzedaży w kategoriach żywność oraz paliwa. Wyraźnieujemne dynamiki w ujęciu miesięcznym pokazały, że zgodnie zwcześniejszymi przewidywaniami znaczna część Polaków zdecydowałasię na wypoczynek w kraju, rezygnując z drogich - z powoduniekorzystnego kursu walutowego - wyjazdów zagranicznych. Nie możnateż wykluczyć, że spora była także grupa, która z powodupogorszenia sytuacji materialnej lub z obawy przed tym wprzyszłości w ogóle zrezygnowała z wyjazdów, więc dokonywalizakupów na terenie kraju.

W efekcie nadal z nadziejami, ale z coraz większą doząniepewności należy oczekiwać kolejnych danych na temat optymizmuPolaków i poziomu sprzedaży detalicznej w kolejnych miesiącachroku. Wydaje się bowiem, że w październiku i listopadzie może niebyć najlepiej, ale już po nowym roku jest szansa na ponowny wzrosttego wskaźnika. Powodem do snucia optymistycznych wizji może byćspadająca baza statystyczna oraz zapowiadany znaczący spadekinflacji, który powinien zwiększyć silę nabywczą naszychwynagrodzeń.

Ze pokojem można natomiast oczekiwać na publikację danych owzroście gospodarczym Polski w III kw. 2009 r. Stale utrzymującasię na dodatnim poziomie konsumpcja oraz wyhamowanie spadkóweksportu i produkcji przemysłowej powodują, że prawdopodobne jestuzyskanie dynamiki PKB w okresie lipiec-wrzesień 2009, na poziomieprzekraczającym 1%. Potwierdziła to także dziś wiceprezes GłównegoUrzędu Statystycznego (GUS), Halina Dmochowska, która oczekujewzrostu PKB w III kw. 2009 r. na poziomie "nie gorszym niż wkwartale II" czyli ok. 1,1%.

W tej sytuacji nawet nieco słabsze dane o sprzedażydetalicznej nie powinny wywrzeć negatywnego wrażenia na RPP i niezmienić decyzji o przejściu od października na neutralnenastawienie w polityce pieniężnej. Przemawiają bowiem zatym rosnące płace, stabilna sytuacja w handlu zagranicznym orazbardzo wolno spadająca na razie inflacja. Dodatkowo Rada zapoznasię z najnowszą projekcją inflacji, która prawdopodobnie potwierdzidobrą kondycję gospodarki oraz niezbyt optymistyczną ścieżkęwskaźnika CPI.

GUS podał w piątek, że sprzedaż detaliczna spadła we wrześniu o0,7% m/m i wzrosła o 2,5% r/r - wobec wzrostu o 5,2% w sierpniu.Eksperci ankietowani przez agencję ISB oczekiwali wzrostuwrześniowej sprzedaży o 3,6%.

Poniżej przedstawiamy najciekawsze opinieekspertów.

"Wrześniowa dynamika sprzedaży detalicznej uległa dość znacznemuobniżeniu w stosunku do zanotowanej w poprzednich dwóch miesiącach.Wzrost na poziomie 2,5% r/r jest niewątpliwie rozczarowujący biorącpod uwagę niedawne wzrosty przekraczające 5% r/r, wpisuje sięjednak w obecne warunki ekonomiczne (m. in. pogarszającą sięsytuację na rynku pracy, przejawiającą się we wzroście bezrobocia).Należy zwrócić uwagę na drugi z rzędu, i na dodatek pogłębiającysię, spadek sprzedaży w kategorii 'meble, AGD, RTV'. Ograniczaniezakupów przez gospodarstwa domowe dóbr tzw. trwałego użytku niejest niestety dobrą informacją z punktu widzenia dynamikikonsumpcji w kolejnych kwartałach. Według opublikowanych dziśdanych dynamika realna sprzedaży detalicznej w całym III kw. 2009r. wyniosła aż 3,7% r/r, co jest znaczącą poprawą wynikuzanotowanego w I i II kw. (wzrosty o odpowiednio 0,4% r/r i 1,4%r/r po rewizji). Na bazie powyższych danych oraz szacunkachdotyczących sprzedaży usług, gdzie! zakładamy spadek, prognozujemy,że dynamika spożycia indywidualnego w III kw. ukształtowała się napoziomie zbliżonym do zanotowanego w II kw. Dzisiejsze dane niebędą miały większego znaczenia dla przyszłotygodniowej decyzji RPPw sprawie stóp procentowych. Spodziewamy się, że stopy o końca br.zostaną utrzymane na obecnym poziomie. W październiku oczekujemyjedynie zmiany nieformalnego nastawienia Rady z łagodnego naneutralne" - ekonomistka Banku BPH MonikaKurtek.

"Zgodnie z przewidywaniami sprzedaż nowych samochodów wsparładane odnośnie sprzedaży (wzrost o 20,1% m/m w kategorii 'pojazdysamochodowe, motocykle, części'), gdy sprzedaż dóbr trwałego użytkuoddziaływała w odwrotnym kierunku (w kategorii 'meble, RTV, AGD'odnotowaliśmy spadek sprzedaży tak w ujęciu miesięcznym, jak irocznym). W kierunku niższej sprzedaży detalicznej głównieoddziaływała sprzedaż w kategorii 'pozostała sprzedaż detaliczna wniewyspecjalizowanych sklepach' (-6.8% m/m i 17.5% r/r), gdy wewcześniejszych miesiącach br. dane te oddziaływały w kierunkuwzmocnienia finalnego odczytu dotyczącego sprzedaży detalicznej. Dopewnego stopnia zaskakujące były dane odnośnie sprzedaży wkategorii "prasa, książki", których sprzedaż we wrześniu spadła o3,5% m/m. Warto zauważyć, że GUS zrewidował w górę ścieżkę dane osprzedaży w kategorii 'żywność, napoje i wyroby tytoniowe' za okresstyczeń - lipiec (nadmieniamy, że dane miesięczne co do wzrostu wtej kategorii zostały! silnie zrewidowane w dół za lipiec (do 5.3%z 11.5%, przy utrzymaniu rocznej dynamiki na niezmienionympoziomie). Wrześniowe dane odnośnie sprzedaży detalicznejpotwierdzają dostosowania popytu konsumpcyjnego gospodarstwdomowych do bieżącej sytuacji finansowej. Kolejne miesiąceprzyniosą dalszy stopniowy spadek dynamiki sprzedaży detalicznej,która w całym roku powinna jednak pozostać 'na plusie'. Z punktuwidzenia polityki monetarnej, dane te są neutralne. Podtrzymujemynasze oczekiwania, ze RPP utrzyma stopy na niezmienionym poziomie.Oczekujemy na projekcje inflacji i PKB, które mogą zadecydować ozmianie nastawienia w polityce monetarnej" - ekonomistkaBanku Pekao SA Agnieszka Decewicz.

"Dynamika nominalnej sprzedaży detalicznej wyniosła we wrześniu2,5% r/r po wzroście o 5,2% r/r w sierpniu. Dane wrześniowe byłyniższe zarówno od konsensusu, jak i naszych dość pesymistycznychoczekiwań. W ujęciu realnym sprzedaż wzrosła tylko nieznacznie, o0,7% r/r. Niski odczyt jest o tyle zaskakujący, że wysokie wpływy ztytułu podatku VAT we wrześniu mogły sugerować nieco lepszy odczyt.W porównaniu z analogicznym okresem ubiegłego roku wzrosła sprzedażw kategoriach niezależnych od koniunktury takich jak żywność inapoje oraz farmaceutyki. Dynamika sprzedaży żywności wyhamowała,co potwierdza, że dobre dane w miesiącach wakacyjnych wynikały zwiększej niż w 2008 r. popularności krajowych wyjazdów wakacyjnych.Jednocześnie GUS skorygował w górę zaskakująco niską dynamikęsprzedaży żywności obserwowaną na początku br. Dane za wrzesieńpotwierdzają powolne wyhamowywanie popytu konsumpcyjnego, na cowskazuje dynamika sprzedaży w kategorii meble, RTV i AGD, któraspadała j! uż drugi miesiąc z rzędu, tym razem o 7,6% r/r. Wewrześniu pogłębił się również spadek sprzedaży samochodów, którywyniósł 2,4% r/r wobec spadku o 1,9% r/r w sierpniu. Miało tomiejsce pomimo efektu niskiej bazy sprzed roku oraz wysokiejprodukcji samochodów we wrześniu 2009r. Może to oznaczać, żeproducenci aut rozpoczęli odbudowywanie zapasów lub, że nadalpopularna jest ich eksport. Dane nie zmieniają jednak naszychoczekiwań dotyczących konsumpcji prywatnej. Oczekujemy dynamikirzędu 2,5% r/r w III kw br. W kolejnych kwartałach dynamikazdecydowanie nie powinna spaść poniżej zrewidowanych 1,7% r/r z IIkw." - ekonomista Banku Millennium GrzegorzMaliszewski.

"Do spadku dynamiki sprzedaży przyczyniły się efekty ocharakterze sezonowym. Choć we wrześniu br. liczba dni roboczychbyła taka sama jak przed rokiem, w sierpniu liczba dni roboczychbyła o 1 większa niż w sierpniu ub. r., co oddziaływało w kierunkuwzrostu rocznej dynamiki sprzedaży w sierpniu. Jednak efektysezonowe nie były jedynym czynnikiem oddziałującym w kierunkuspadku dynamiki sprzedaży we wrześniu br. Drugą przyczyną tegospadku było wygasanie impulsu popytowego związanego ze wzrostemkrajowej konsumpcji turystycznej w lipcu i sierpniu. W miesiącachletnich sprzedaż detaliczna przejściowo wzrosła na skuteksubstytucji drożejących w wyniku osłabienia złotego wyjazdówzagranicznych wyjazdami krajowymi (z uzyskanych przez nasinformacji wynika, że przeciętny wyjazd zagraniczny w porównaniu zrokiem ub. podrożał przeciętnie o 10-20%). Zgodnie zprzeprowadzonymi przez nas badaniami wkład wzrostu wydatkówturystycznych w ramach wycieczek krajowych do dynamiki sprzedaży!detalicznej w cenach bieżących wyniósł w sierpniu 1,6 pp., a wewrześniu impuls ten niemal w całości wygasł. Naszym zdaniempotwierdzeniem słabnącego impulsu popytowego związanego z krajowąkonsumpcją turystyczną jest odnotowany we wrześniu wyraźny spadekrealnej dynamiki sprzedaży detalicznej w grupie "paliwa" (z -4,6%r/r w sierpniu do -6,7%) i żywności sprzedawanej wwyspecjalizowanych sklepach (z 5,3% r/r do 3,0%). Oprócz żywności ipaliw do obniżenia się dynamiki sprzedaży detalicznej we wrześniuprzyczynił się spadek dynamiki sprzedaży w grupie 'pojazdysamochodowe, motocykle i części', która wyniosła w cenach bieżących-2,4% wobec -1,9% w sierpniu. Spadek ten nastąpił mimo silnegowzrostu sprzedaży samochodów w ujęciu miesięcznym (20,1% m/m),wspieranego przez wygasające zakupy obcokrajowców realizowane wramach programów dopłat do zakupu nowych aut (w Niemczech programten zakończył się w sierpniu, jednak we wrześniu dealerzy wciążrealizowali zamówienia z poprzedn! ich miesięcy) oraz bardzoprawdopodobne zwiększenie zakupów aut z tzw. 'kratką' na skutekpodjętych przez Ministerstwo Finansów działań zmierzających dozlikwidowania w 2010 r. pełnego odpisu VAT dla aut z homologacjąciężarową (projekt MF został odrzucony przez Rząd na wtorkowymposiedzeniu). Zgodnie z danymi SAMAR 4- i 5-osobowe auta zhomologacją ciężarową stanowiły w okresie styczeń-sierpień 7,5%wszystkich rejestrowanych aut osobowych. Zarówno spadek dynamikisprzedaży samochodów, jak i utrzymujące się od lipca zmniejszeniedynamiki sprzedaży w salonach meblowych oraz u sprzedawców sprzętuRTV i AGD (-7,4% r/r we wrześniu wobec -4,9% w sierpniu) wskazująnaszym zdaniem, że obniżenie tempa wzrostu dochodów gospodarstwdomowych i zmniejszenie dostępności kredytów konsumpcyjnych nadalnegatywnie wpływają na skłonność gospodarstw domowych dodokonywania zakupów dóbr trwałego użytku. We wrześniu wyniki badańkoniunktury konsumenckiej GUS poprawiły się (wskaźnik planowanychprzez gospodarstwa domowe ważnych zakupów wzrósł do -38,6 pkt.wobec -4! 2,6 pkt. w sierpniu, nieznacznie wzrosły również bieżącei wyprzedzające wskaźniki ufności konsumenckiej). Jednak wskaźnikdla "ważnych zakupów" jest nadal wyraźnie niższy niż we wrześniuub. r.(-23,8), a spodziewane przez nas istotne pogorszenie sytuacjina rynku pracy w IV kw. br. będzie ograniczać poprawę nastrojówkonsumenckich. Naszym zdaniem łączny wydźwięk wrześniowych danychmakroekonomicznych (szczególnie niższej od oczekiwań inflacji CPI iwyższej od konsensusu produkcji przemysłowej) był neutralny dlakrótkoterminowych perspektyw stóp procentowych. Komunikacyjny'fine-tuning', na który Rada zdecydowała się we wrześniu (dodajączdanie o zmniejszającym się prawdopodobieństwie przestrzelenia celuinflacyjnego w dół w horyzoncie oddziaływania polityki pieniężnej)wskazuje, że obecnie najbardziej prawdopodobnym scenariuszem jestutrzymanie przez RPP stóp procentowych na niezmienionym poziomie napaździernikowym posiedzeniu i zmiana nieformalnego nastawienia wpolityce! pieniężnej z łagodnego na neutralne. Nie można jednakwykluczyć, że w yniki październikowej projekcji inflacji,najprawdopodobniej przewidującej kształtowanie się inflacji CPIponiżej celu (2,5%) w okresie od II kw. do co najmniej końcaprzyszłego roku mogą skłonić Radę do utrzymania łagodnegonastawienia do końca kadencji RPP" - główny ekonomistaInvest-Banku Jakub Borowski.