Zmarł prof. Paweł Śpiewak

Paweł Śpiewak był socjologiem i historykiem idei, doktorem habilitowanym nauk humanistycznych i profesorem nadzwyczajnym Uniwersytetu Warszawskiego.

Śpiewak urodził się w Warszawie, w polsko-żydowskiej rodzinie. W 1973 roku ukończył studia w Instytucie Socjologii UW. W 1980 roku wstąpił do NSZZ "Solidarność". Został doktorem habilitowanym w 2000 roku nauk humanistycznych.

Zajmował się socjologią ogólną, socjologią polityki, historią myśli i filozofii społecznej oraz politycznej. Badał i popularyzował zachodnią filozofię i teorię polityki, zwłaszcza myśl liberalną i konserwatywną. Opisywał też problematykę przemian politycznych i społecznych w Polsce i Europie Środkowej.

W 2005 roku Paweł Śpiewak został posłem na Sejm V kadencji (2005-2007). Startował jako kandydat niezależny z listy Platformy Obywatelskiej. W październiku 2011 roku otrzymał nominację na stanowisko dyrektora Żydowskiego Instytutu Historycznego. Funkcję sprawował do 2020 roku.

Za całokształt swojej twórczości otrzymał w 2013 roku Nagrodę im. księdza Józefa Tischnera w kategorii "pisarstwo religijne lub filozoficzne".

Jako publicysta prof. Paweł Śpiewak był związany z wieloma tytułami prasowymi. Należał do kolegiów redakcyjnych „Res Publiki Nowej” i „Przeglądu Politycznego”. Współpracował z „Wprost”, „Życiem Warszawy”, „Tygodnikiem Powszechnym” (współtworzył tam rubrykę „Czytania”) i „Kulturą Liberalną”, publikował też m.in. w „Dzienniku”, „Fakcie”, „Gazecie Wyborczej” i „Rzeczpospolitej”. Jego ostatni artykuł ukazał się w bieżącym numerze "Polityki".

W 2013 otrzymał Nagrodę im. księdza Józefa Tischnera w kategorii „pisarstwo religijne lub filozoficzne” za całokształt twórczości. Za książkę „Midrasze. Księga nad Księgami” w 2005 został nominowany do Nagrody Literackiej „Nike”.

Minister kultury o Pawle Śpiewaku: wybitny i bardzo niezależny

- Zmarł Paweł Śpiewak, profesor socjologii, bardzo osobny, działacz polityczny, inspirujący recenzent życia społecznego. Wybitny i bardzo niezależny. Często niełatwy w relacjach. Zasłużony dla dziedzictwa polskich Żydów - napisał na Twitterze prof. Piotr Gliński, minister kultury i dziedzictwa narodowego.

- To on zainspirował ministra kultury do powołania @WarsawGhettoM w d. szpitalu Bersohnów i Baumanów oraz do podniesienia rangi Muzeum Treblinka na poziom instytucji państwowej. Różniliśmy się w wielu sprawach, ale zasługi Pawła dla Polski są niepodważalne. Cześć Jego pamięci! - podkreślił.

To on zainspirował ministra kultury do powołania @WarsawGhettoM w d. szpitalu Bersohnów i Baumanów oraz do podniesienia rangi Muzeum Treblinka na poziom instytucji państwowej. Różniliśmy się w wielu sprawach, ale zasługi Pawła dla Polski są niepodważalne. Cześć Jego pamięci!

— Piotr Gliński (@PiotrGlinski) March 30, 2023

- Wiadomość o śmierci prof. Pawła Śpiewaka wywołuje smutek i wspomnienie osobistych spotkań. Kilka razy miałem okazję z nim rozmawiać tak w programach telewizyjnych jak i prywatnie, zawsze go uważnie słuchałem bo to co mówił było inspirujące, ważne, mądre. Postać nietuzinkowa. Strata i żal… - napisał na Facebooku ks. Kazimierz Sowa. 

- Poznaliśmy się w drugiej połowie lat 90., gdy zamieszkałem w Warszawie. Nigdy nie zapomnę naszej wspólnej pracy nad książką "Polska 1989-2009. Ilustrowany komentarz historyczny". Poniższe zdjęcie pochodzi właśnie z tego okresu. Przeglądaliśmy wtedy tysiące zdjęć i dyskutowaliśmy godzinami o tym, co z nich wynika. Chyba z nikim innym nie spierałem się w tak sympatycznej atmosferze jak właśnie z Pawłem. W końcu wybraliśmy blisko trzysta fotografii układających się w wielobarwny portret pierwszych dwóch dekad III RP - wspomina prof. Antoni Dudek.