Duże kłopoty Polskapresse

Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów nakazał Polskapresse sprzedaż nabytego od Dolnośląskiego Wydawnictwa Prasowego przedsiębiorstwa, w tym prawa do wydawania tytułu prasowego "Słowo Polskie". Cezary Banasiński nałożył przy tym na spółkę karę w wysokości 50 tys. euro - najwyższą, możliwą w tym zakresie sankcję za naruszenie prawa antymonopolowego. Decyzja nakazująca sprzedaż majątku przedsiębiorstwa jest precedensem w historii polskiego urzędu antymonopolowego.

"Nakazanie sprzedaży przedsiębiorstwa wynika ze stwierdzonej niemożności przywrócenia w inny sposób konkurencji na rynku regionalnej prasy na Dolnym Śląsku" - uważa Cezary Banasiński, Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. - "Jedyną alternatywą tych działań byłaby możliwość zaistnienia, w perspektywie najbliższych dwóch - trzech lat, nowego wydawcy regionalnej prasy codziennej, będąca skutkiem samoistnego działania mechanizmów rynkowych. Z bardzo wysokim prawdopodobieństwem można taką sytuację wykluczyć, ze względu na charakter rynku prasy, w tym w szczególności regionalnej prasy codziennej." W dniu 30 października 2003 r. Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów wszczął z urzędu postępowanie antymonopolowe w sprawie niewykonania przez Polskapresse ustawowego obowiązku zgłoszenia zamiaru przejęcia przez spółkę bezpośredniej kontroli nad Dolnośląskim Wydawnictwem Prasowym. Na podstawie informacji napływających do UOKiK ustalono bowiem, ze Polskapresse stała się właścicielem trzech gazet ukazujących się na Dolnym Śląsku. Poza dotychczasowym ("Gazetą Wrocławska") zaczęła wydawać dwa tytuły należące dotychczas do DWP, spółki zależnej od Orkla Media (tj. "Słowo Polskie" oraz "Wieczór Wrocławia"). Odpowiadając na argumenty Urzędu, spółka zaznaczała, że nie miała obowiązku zgłaszania koncentracji, gdyż nabyła od DWP jedynie część, a nie całość przedsiębiorstwa, a do takiej sytuacji nie znajdują zastosowania przepisy prawa antymonopolowego.

W toku postępowania Urząd ustalił, że transakcja dotyczyła całego przedsiębiorstwa, co wynika z analizy umowy sporządzonej przez strony. Zgodnie z nią obie firmy zobowiązały się do niekonkurowania między sobą na rynku prasowym Dolnego Śląska na pięć lat, przy czym obowiązek ten objął nie tylko Polskapresse oraz DWP, ale także przedsiębiorców z grupy kapitałowej Orkla Media, której częścią jest DWP.

Urząd stwierdził przy tym, że łączny obrót przedsiębiorców uczestniczących w koncentracji przekroczył 50 mln euro, zatem istniał obowiązek zgłoszenia transakcji do Prezesa UOKiK. Polskapresse powinna zgłosić koncentrację do 12 czerwca 2003 r., czego jednak nie uczyniła.

Jak wynika z zebranych w toku postępowania informacji, po przejęciu przez Polskapresse kontroli nad DWP na rynku pozostało tylko dwóch, z trzech dotychczas funkcjonujących wydawców prasy regionalnej Dolnego Śląska. Jednocześnie udział spółki Polskapresse w rynku sprzedaży regionalnej prasy codziennej o charakterze ogólnoinformacyjnym na terenie województwa dolnośląskiego wzrósł z 36,4 proc. do 60,8 proc., zaś na rynku sprzedaży powierzchni reklamowej w codziennej prasie dolnośląskiej z 37,7 proc. do 53 proc.

Negatywne skutki dokonanej koncentracji ujawniły się w odniesieniu do rynku sprzedaży powierzchni reklamowej. I tak od 1 grudnia 2003 r. tj. połączenia gazet "Słowo Polskie" i "Gazety Wrocławskiej" w jeden dziennik "Słowo Polskie Gazeta Wrocławska", cena podstawowego modułu reklamowego na stronie ogłoszeniowej wzrosła od 24 proc. do nawet 164 proc. Skutki koncentracji ujawnia również wskaźnik udziału w rynku sprzedaży prasy regionalnej obliczony za pierwsze dziesięć dni wspólnego wydawania połączonego tytułu prasowego "Gazeta Wrocławska Słowo Polskie", który wyniósł 55 proc. Zdaniem Urzędu należy się spodziewać, że jego tendencja będzie rosła.

Wszystkie wymienione wielkości znacznie przewyższają wysokość wynikającą z ustawowej definicji pozycji dominującej (tj. 40 proc.) i w przypadku, gdyby wydawnictwo złożyło wniosek o zgodę Prezesa UOKiK na koncentrację, nie zostałaby ona udzielona.

Zgodnie z przepisami ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów (art. 20 ust. 2 i 4), jeżeli koncentracja nie została zgłoszona i została dokonana, a przywrócenie konkurencji na rynku nie jest możliwe w inny sposób, Prezes UOKiK może nakazać m.in. podział połączonego przedsiębiorcy, czy zbycie całości lub części jego majątku. Uzyskanie przez spółkę Polskapresse silnej pozycji dominującej na rynku regionalnej prasy codziennej oraz na rynku sprzedaży powierzchni reklamowej w regionalnej prasie codziennej na terenie województwa dolnośląskiego uzasadnia decyzję Prezesa Urzędu, mocą której Polskapresse będzie musiała sprzedać nabyty w wyniku nielegalnej koncentracji majątek Dolnośląskiego Wydawnictwa Prasowego w terminie sześciu miesięcy od daty uprawomocnienia się decyzji. Nabywcą może być każdy podmiot nie należący do grupy kapitałowej Polskapresse. Sprzedaż odbędzie się z wyłączeniem autorskich praw majątkowych do tytułu prasowego "Wieczór Wrocławia", gdyż w ocenie Prezesa UOKiK posiadanie przez Polskapresse praw do tego dziennika nie będzie nadużyciem pozycji dominującej na dolnośląskim rynku medialnym.

Za niezgłoszenie zamiaru przejęcia kontroli nad Dolnośląskim Wydawnictwem Prasowym Prezes UOKiK nałożył na Polskapresse karę w maksymalnej przewidzianej przez ustawę o ochronie konkurencji i konsumentów wysokości 50 tys. euro (235 850 zł). W opinii Prezesa UOKiK jej wysokość odpowiada stopniowi zawinienia i szkodliwości czynu, przy czym sankcja będzie spełniać zarówno funkcję represyjną, jak i prewencyjną (dyscyplinującą).

Decyzja Prezesa UOKiK nie jest prawomocna, przysługuje od niej odwołanie do Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

Wczoraj również Prezes UOKiK nakazał Oficynie Wydawniczej Wielkopolski (wydawcy „Głosu Wielkopolskiego”) rozwiązać umowę stałej współpracy ze spółką Prasa Poznańska (wydawca „Gazety Poznańskiej”) oraz sprzedać część swego majątku (więcej).