Radio rezygnuje z piosenki Sanah, bo artystka śpiewa o Marlboro. „Nie będziemy puszczać wszystkiego jak stado baranów”

„Marcepan” to nowa piosenka Sanah. Zadebiutowała w eterze pod koniec kwietnia, na YouTube ma ponad 4,6 mln wyświetleń. Opowiada o kimś, kogo artystka nie chce ani w swoim samochodzie, ani (prawdopodobnie) też w życiu, gdyż – jak śpiewa kilkukrotnie - „Marlboro palić chciał w moim aucie”. W innym fragmencie piosenki z kolei słyszymy: „Dziś w szołbizie ja kołyszę się jak gondola. Wszyscy wokół koka no a ja Coca cola (zero)". Ta fraza także powtórzona jest parokrotnie.

Jak dla redaktora naczelnego Radia Elka, tych powtórzeń jest za wiele. - Jest 7:15, słucham naszego radia i słyszę, ze właśnie nadajemy Sanah. Wiem, że o tej porze są przy odbiornikach młodzi ludzie, dzieci – a z radia dostają przekaz, który opowiada o paleniu konkretnej marki papierosów (Marlboro). I tak cztery razy w tej piosence. Podjąłem więc decyzję, że zdejmujemy utwór z anteny - opisuje w rozmowie z portalem Wirtualnemedia.pl Arkadiusz Wojciechowski, redaktor naczelny Radia Elka.

- Jak człowiek się tak zastanowi, to mu się lampka ostrzegawcza musi zapalić: młodzi ludzie przecież nie powinni być częstowani takim przekazem. Zdania o papierosach nie są wtrącone mimochodem, nie mają uzasadnionego przez autorkę szczególnego miejsce w piosence, tylko jest to szlagwort. Artystka ma prawo tak napisać i zaśpiewać, a my możemy po prostu nie zagrać tej jednej jedynej piosenki. Mamy do tego prawo - podkreśla nasz rozmówca.

„Nie puszczać wszystkiego jak stado baranów”

Arkadiusz Wojciechowski zapewnia, że stacja nie ma nic przeciwko Sanah. - Ja bardzo ją lubię, pojawia się ona na naszych antenach namiętnie. Obserwowałem jak w pandemii krok po kroku dochodziła do swojej pozycji. Ale tutaj nie o Sanah chodzi, lecz o to, że piosenki w dzisiejszych czasach naszpikowane są takimi produktami. No i OK, z reguły zgadzamy się na to - ale w tym przypadku jest problem, bo pada konkretna nazwa papierosów. Więc uznałem, że trzeba chronić młodych ludzi - tłumaczy.

Wojciechowski podkreśla, że obok ochrony młodzieży ważne jest też to, że w ustawie o radiofonii są zapisy zakazujące reklamy tytoniu na antenie. - No więc my mówimy w tym momencie: „halo, trochę to poszło za daleko, trochę to wszystko przegrzaliśmy”. My nie chcemy w tym uczestniczyć. Mamy obowiązek dbać o to, żeby przyglądać się temu, co puszczamy, a nie puszczać wszystko, jak stado baranów.

Management artystki w mailu przesłanym do redakcji zapewnia, że tekst piosenki nie powstał w wyniku żadnej współpracy - czy to reklamowej, czy barterowej czy żadnej innej - z koncernem, będącym odpowiedzialnym za dystrybucję produktów Marlboro. - Cały tekst piosenki jest wynikiem inwencji twórczej artystki i jest jedynie fikcją literacką. Artystka w swojej twórczości odwołuje się do życiowych doświadczeń i czerpie inspiracje z życia codziennego - zapewnia przedstawicielka managementu, Ewa Piętka, dodając: - We wcześniejszych utworach artystki pojawiały się nazwy własne innych podmiotów np. „Netflix", „TVN" w utworze „Kolońska i szlugi", „KFC", „Uber" w utworze „To koniec", „Wars" w utworze „wars", „Audi" w utworze „audi".

W żadnym z wymienionych przypadków pojawienie się nazwy własnej w tekście utworu, nie było związane z jakąkolwiek współpracą z wymienionymi podmiotami - przekazała nam opiekunka Sanah.

Medioznawca: miałbym poważny dylemat

Menedżerowie innych rozgłośni, z którymi rozmawialiśmy, nie podzielają obaw szefa Radia Elka i emitują nową piosenkę Sanah bez żadnych ograniczeń. - Mamy wolność artystycznej wypowiedzi, piosenka jest bardzo chwytliwa i dobra, nie ma żadnych przeciwwskazań, żeby ją puszczać w publicznej rozgłośni - mówi nam szef muzyczny jednej z regionalnych rozgłośni Polskiego Radia.

Prof. Tadeusz Kowalski, medioznawca i członek Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, w rozmowie z Wirtualnemedia.pl zauważa: - Rzeczywiście, w tej piosence padają nazwy konkretnych produktów, więc mamy niewątpliwie rodzaj reklamy.

- Są nazwy własne, które z czasem stają się znakiem szerszego zjawiska, jak choćby guglować (od Google) czy adidasy (potoczna nazwa wszystkich sportowych butów, nie tylko konkretnej marki). Wtedy użycie takiej nazwy w piosence nie stwarzałoby problemów. W tym przypadku jednak nie możemy chyba o tym mówić, pada bowiem konkretna marka papierosów, która nie oznacza szerszego zjawiska. Z drugiej jednak strony trzeba pamiętać o artystycznej wolności twórcy i swobodzie wypowiedzi. Powiem szczerze, że gdyby mi przyszło decydować czy zdjąć taką piosenkę z anteny, czy pozostawić, miałbym poważny dylemat - przyznaje prof. Kowalski.

Piosenki z Coca Colą w tytule bądź w treści nie są rzadkością – i od lat nadawane są na antenach radiowych, bez obaw o reklamowanie produktu. Najsłynniejszą chyba taką piosenką jest „Come together” wykonywane pierwotne przez The Beatles czy „Rum and Coca Cola” The Andrews Sisters, „All Summer Long” The Beach Boys, „Substitute” The Who czy „Playboy Mansion” U2.

Sanah (właściwie: Zuzanna Grabowska) to popularna od kilku lat piosenkarka i kompozytorka. Według zestawienia sprzedaży płyt na nośnikach fizycznych za 2022 rok, przygotowanego przez ZPAV, jest zdecydowaną liderką: w pierwszej dziesiątce umieściła w ubiegłym roku wszystkie cztery swoje albumy, zaczynając od miejsca pierwszego, które należy do „Uczty”, wydanej w kwietniu 2022 roku. Pozostałe jej wydawnictwa zajęły kolejno miejsca: „Irenka” – 3., „sanah śpiewa Poezyje” – 5., „Królowa dram” – 8.

Radio Elka jest regionalną rozgłośnią z Leszna, nadającą także w Kościanie, Wschowej, Rawiczu i Gostyniu. Wchodzi w skład oferty handlowej Grupy Eurozet.